سخنگوی ستاد مدیریت بحران کرونای شهرداری تهران گفت: فاز دوم پویش «تهران دوباره جان می‌گیرد» از امروزآغاز می‌شود و قرار است، از ظرفیت‌ ۲۲ اتوبوس، ۲۲ ایستگاه مترو، ۲۲۰ مسجد و ۲۲ مرکز ثابت  ون برای واکسیناسیون استفاده شود. به‌گزارش سایت شهر، علی نصیری افزود: فاز دوم به مدت ۲۲ روز ادامه خواهد داشت. بر این اساس مقرر شد در فاز دوم، علاوه بر اینکه این ون‌ها دوز اول یا دوم واکسیناسیون افراد آسیب‌دیده را انجام می‌دهد به سایر شهروندان هم از طریق سامانه ۱۳۷ خدمت‌رسانی می‌کند. درواقع امکان درخواست واکسیناسیون کرونا در منزل برای اقشار خاص، توان‌یابان، سالمندان، ایثارگران و... در مرکز تماس (میز خدمت) سرشماره ۱۳۷ با قابلیت پشتیبانی ۲۴ ساعته فراهم شده است.

احمد مهری
اپیدمیولوژیست و کارشناس بهداشت عمومی
از ابتدای اپیدمی کووید19 بود که زمزمه‌هایی برای یافتن راه‌حل نهایی این بحران جهانگیر مطرح می‌شد. الگوی انتقال بیماری کشف و کشورهای سازنده واکسن به فکر تولید واکسن‌هایی برای مدیریت این بیماری افتادند. براساس شواهد منتشر شده بعدی، مشخص شد راه انتقال تنفسی نقش مهمی دارد و ساختار ویروس شناسایی شده به خدمت گمارده شد تا واکسن‌های معتبری تولید شود. شواهد اپیدمیولوژیک نشان داد اگر هر جامعه‌ای بتواند به ایمنی جمعی حاصل از ابتلا یا واکسن برسد، می‌تواند چرخش ویروس را ضعیف و عملاً اپیدمی را  به کنترل درآورد. کنترل اپیدمی - در این روند- با استفاده از واکسن معقول‌تر و کم‌هزینه‌تر بود. از همان ابتدا نیز کشورهای ثروتمند با خرید واکسن‌هایی که فاز سوم بالینی را گذرانده‌اند توانستند پوشش واکسیناسیون خود را افزایش دهند. به‌طوری که هم‌اکنون بسیاری از کشورهای ثروتمند به وضعیت مطلوب پوشش واکسن رسیده‌اند. کشور پرتغال توانسته است با واکسینه کردن کامل 86 درصد از جمعیت خود، میزان مرگ روزانه تک رقمی را داشته باشد. بسیاری از کشورها نیز پروتکل‌های بهداشتی خود را کاهش داده‌اند و این نشان‌دهنده اثر واکسن است.
هرچند در ایران سرعت واکسیناسیون به حد مطلوبی رسیده است اما این نگرانی وجود دارد تصمیمات عجولانه و فاقد شواهد، ایمنی حاصل از واکسن را در جامعه زیر سؤال ببرد. به‌طور مثال از ابتدا بهتر بود سبد واکسیناسیون مردم متنوع می‌بود تا می‌توانستیم واکسن‌های معتبر متنوع و بیشتری به مردم تزریق کنیم. هرچند واکسن‌های معتبر فعلی نیز ارزشمند هستند و بایستی مورد استفاده سریع قرار بگیرند. و... حال توصیف مسئولان وزارت بهداشت و دولت کمی نگران‌کننده است. سخن گفتن از برداشتن محدودیت‌ها و اجرای پایلوت قرنطینه هوشمند در چند استان این دل نگرانی را ایجاد می‌کند که در شرایط فعلی که ایمنی حاصل از واکسن در جامعه تحقق پیدا نکرده است، صحبت کردن از برداشتن محدودیت‌ها کمی زود است. تا تاریخ 9 مهرماه 1400، حدود 50 درصد دوز اول و تنها 20 درصد با هر دو دوز واکسینه شده‌اند. با این درصد پوشش بایستی عجله را کنار گذاشت و مراقب بود برداشتن محدودیت‌های سریع، ایمنی حاصل از واکسن را زیر سؤال نبرد. براساس آخرین شواهد اپیدمیولوژیک بیماری کووید19، از آنجایی که کشور با ویروس جهش یافته دلتا درگیر است، حسب محاسبه برای قطع زنجیره انتقال، محاسبه‌ها عدد 80-85 درصد پوشش واکسن مورد نیاز را نشان می‌دهد. به‌عبارتی برای قطع کامل زنجیره انتقال، بایستی 80-85 درصد جامعه در معرض خطر واکسینه شوند. حال آیا یک دوز واکسن می‌تواند شرط ایجاد این ایمنی باشد؟
پژوهشگران و مراکز علمی معتبر مطرح می‌کنند افراد با یک دوز واکسن به‌عنوان جمعیت واکسینه شده کامل Full vaccinated در نظر گرفته نمی‌شوند بلکه در واکسن‌های دو دوزی، حداقل 2-3 هفته بعد از دوز دوم و در واکسن‌های تک دوزه، دو الی سه هفته بعد از تزریق، فرد واکسینه شده کامل در نظر گرفته نمی‌شد. بر این اساس و از آنجایی که هنوز جمعیت واکسینه شده مستعد ایران به عدد 80 درصد نرسیده، باید برای برداشتن پروتکل‌ها با دقت عمل کرد. تجارب برخی کشورها از جمله انگلستان نشان می‌دهد با وجود واکسینه شدن کامل، به‌دلیل برداشتن سریع محدودیت‌ها، باز موج بیماری ایجاد شد و مرگ‌و‌میر و بستری را ایجاد کرد. هرچند این مرگ و بستری بیشتر در گروه‌های واکسینه نشده بود اما چرخش ویروس در جامعه و بالا رفتن میزان ویروس می‌تواند ایمنی حاصل از واکسن را در هم شکند و عملاً اپیدمی به کنترل درنیاید.
مع‌الوصف، انتظار می‌رود دولت و وزارت بهداشت ایران، فعلاً تمام تلاششان را برای واکسینه کردن کامل حدود 80 درصد جمعیت بالای 6 سال بگذارند و در چند قدمی تحقق این اقدام، صحبت از برقراری قرنطینه هوشمند بکنند. با واکسینه شدن نسبتی کمتر از 80 درصد، ویروس در جامعه در چرخش است و ایمنی حاصل از واکسن ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. از طرفی دیگر ایجاد یک مسیر درست اطلاع‌رسانی و شفافیت در فرایندها و آگاهی بخشیدن به مردم می‌تواند سرعت واکسیناسیون و استقبال مردم از واکسن را افزایش دهد. هرچه میزان تزریق واکسن به حد مطلوبی نرسد، ویروس در حال چرخش نمی‌گذارد پیک‌های اپیدمی به حالت تعادل برسد. مرگ‌و‌میر بالا و بستری زیاد را شاهد خواهیم بود و اپیدمی کنترل نخواهد شد.
برخی شواهد همچنین نشان می‌دهد، کشورهایی که به سطح بالای واکسیناسیون رسیده‌اند، به دلیل عدم واکسینه شدن کشورهای دیگر، می‌توانند تحت تأثیر ویروس‌های جهش یافته جدید باشند. آمارها نشان می‌دهد تاکنون حدود 30 درصد از جمعیت جهان واکسینه شده‌اند که در کشورهای پردرآمد این درصد پوشش کامل بالای 60 درصد و برای کشورهای کم‌درآمد زیر 10 درصد بوده است. پس می‌تواند عدم واکسینه شدن کامل جمعیت جهانی نیز سایر کشورها را تحت تأثیر قرار دهد و سرعت بالا در برداشتن محدودیت‌ها نیز کمی نگران‌کننده باشد. به‌نظر می‌رسد مسئولان وزارت بهداشت و دولت به این نکات علمی بایستی توجه کنند و نگذارند بهانه‌ای دست گروه‌های ضد واکسن باشد که نرسیدن به پوشش کافی واکسیناسیون منجر به پیک‌های مکرر بعدی شود که بسیار خسارتبار خواهد بود.

پرستو رفیعی
خبرنگار
هرچند بسیاری از نابینایان همانند سایر اقشار جامعه همواره در تعاملات اجتماعی و پیشبرد اهداف جامعه مشارکت داشته اند و معلولیت نتوانسته مانع حضور آنها در جامعه شود. اما شیوع کرونا و بحران‌های ناشی از آن توانسته آنها را با مشکلاتی به مراتب بیشتر از سایر شهروندان مواجه کند. امسال با شعار «دنیای بهتر برای نابینایان همراه با آموزش همگانی، رفع موانع مشارکت و اجرای قوانین»، به استقبال روز جهانی نابینایان رفته‌ایم. شعاری که دستیابی به آن و اجرایی شدنش نیازمند موشکافی مشکلات و دلایل بروزو همچنین راه‌های برون رفت از آن است.
شرایط سخت تردد در شهر به خاطر کرونا
خانم زرگر نابینا متولد شده و از مشکلاتی می‌گوید که از روزهای نخستین شیوع کرونا با آن دست به گریبان شده است. او می‌گوید: با شیوع کرونا یکی از مهم‌ترین مواردی که به‌عنوان راه پیشگیری از ابتلا عنوان می‌شد رعایت نظافت و شست‌و‌شوی مرتب دست‌ها بود. از آنجایی که ابزار ارتباطی نابینایان با جهان خارج دست‌هاست ما با مشکلات جدی مواجه شدیم. او می‌گوید: در ماه‌های ابتدایی اپیدمی شرایط بسیار سختی برای من پیش آمده بود، اگر در محل کار خود حضور نمی‌یافتم شغلم را از دست می‌دادم و سابقه کار چندین و چند ساله و زحماتم به هدر می‌رفت. از سوی دیگر چون باید با دستانم اجسام را لمس می‌کردم تمیز نگه داشتن دستانم به معضل بزرگی تبدیل شده بود. برای مثال من حتی برای سوار شدن به اتوبوس باید نرده‌های ایستگاه و در اتوبوس را لمس کنم تا مسیر خود را پیدا کنم. از سوی دیگر افرادی که قبلاً با گرفتن بازو یا عصایم مرا راهنمایی می‌کردند یا در عبور از خیابان به من کمک می‌کردند حالا دیگر با اکراه به من نزدیک می‌شوند یا اصلاً به من نزدیک نمی‌شوند و من دقایقی طولانی در انتظار راهنمایی و کمک کنار خیابان می‌مانم. حتی حالا که می‌گویند کرونا از راه تنفس منتقل می‌شود هنوز هم خیلی از مردم با وسواس دست مرا می‌گیرند و من از شیوه گرفتن دستم کاملاً متوجه حالت آنها می‌شوم.
زرگر می‌گوید: البته خیلی‌ها برای اینکه دستانشان آلوده نشود به من و امثال من کمک نمی‌کنند که البته به آنها حق می‌دهم خوب هرکس نگران سلامتی خود و خانواده‌اش است. از سوی دیگر هنگام گرفتن دست یک نابینا فاصله اجتماعی کاهش می‌یابد و به کمتر از یک متر می‌رسد همین باعث می‌شود جان فرد کمک کننده و همچنین نابینا به خطر بیفتد. به‌طور کلی همه این موارد باعث شده تردد در سطح شهر برای نابینایان بسیار سخت و دشوار باشد. معضلی که حتی با کاهش تعداد مبتلایان رفع نمی‌شود.
حقوقم با دور کاری کم شد
خانم رازجویان اما به نکته دیگری اشاره می‌کند. او که تاکنون دوبار به کرونا مبتلا شده است می‌گوید: باوجود اینکه می‌گویند مبتلایان در خانه و قرنطینه بمانند اما برخی این موضوع را رعایت نمی‌کنند. شاید هم مجبور هستند از قرنطینه خارج شوند اما به هرحال در جامعه حضور پیدا می‌کنند. یک انسان بینا با مشاهده چنین فردی و علائم بیماری از او فاصله می‌گیرد اما نابینایان متأسفانه نمی‌توانند علائم بیماری را ببنند و ممکن است در اتوبوس یا مترو یا حتی در خیابان کنار یک بیمار بایستند یا راه بروند و ناخواسته بیماری به آنها نیز منتقل شود. یا حتی اگر دیگران ببینند در محلی ازدحام وجود دارد از آنجا فاصله می‌گیرند مثلاً داخل بانکی که شلوغ است نمی‌روند تا خلوت شود اما یک فرد نابینا نمی‌بیند و نمی‌تواند فاصله لازم را رعایت کند بویژه اینکه اگر حتی بخواهد فاصله را رعایت کند نمی‌تواند امور مورد نظرش را انجام دهد. چون لازمه اینکه یک نابینا بتواند در جامعه رفت و آمد داشته باشد و به امور خود رسیدگی کند این است که به افراد جامعه نزدیک باشد. از این‌رو بسیار در معرض ابتلا قرار دارد.
آقای بهرامی اما با چالشی دیگر مواجه شده است. او می‌گوید: به‌عنوان اپراتور تلفن در یک شرکت خصوصی مشغول به کار بودم با حقوقی که می‌گرفتم زندگی خود و خانواده‌ام را می‌گذراندم اما متأسفانه با شیوع کرونا و اعلام دورکاری خانه نشین شدم چون هیچ کس به جز منشی مدیرعامل به شرکت نمی‌آمد طبیعتاً همه تلفن‌ها را خود او جواب می‌داد و نیازی به حضور من برای وصل کردن تلفن‌ها نبود. یکی دو ماه اول حقوقم را می‌گرفتم بعد شد نیمی از حقوق ودر نهایت ماه پنجم دیگر حقوق ندادند. البته حق هم داشتند چون درآمد شرکت بشدت کم شده بود و مدیرعامل برای پرداخت حقوق افرادی که در خانه فعالیت می‌کردند هم با مشکل مواجه بود. بعد از مدتی هم مشمول تعدیل نیرو شدم. مدت‌ها از پس اندازمان استفاده می‌کردیم اما طولی نکشید که کفگیر به ته دیگ خورد و من مجبور شدم دستفروشی کنم. اما با شرایطی که من دارم و اوج‌گیری بیماری کرونا این کار هم درآمدی نداشت و من در تأمین نیازهای اولیه خانواده دچار مشکل شده بودم. به بیشتر اقوام و اطرافیان مقروض شدم تا اینکه منشی شرکت با من تماس گرفت و خواست به کار برگردم. گفت دورکاری تمام شده و مدیرعامل خواسته جای شما محفوظ بماند تا برگردید. از شادی سراز پای نمی‌شناختم. خدا روشکر حالا دوباره مشغول به کار هستم.
آقای مبارکی هم نابینا است. او که در سن 25 سالگی در یک حادثه دچار نابینایی شده می‌گوید: اگر یک فرد عادی در خیابان با کسی که ماسک ندارد یا علائم کرونا دارد مواجه شود بیشتر رعایت می‌کند اما فرد نابینا نمی‌بیند و متوجه نمی‌شود و هر کس که به اوکمک کند به ناچار می‌پذیرد. نکته دیگر فیلم‌های کوتاه آموزشی که برای رعایت پروتکل‌ها ساخته می‌شود بیشتر موسیقی و تصویر دارد یا می‌گوید به این صورت دستانتان را بشویید. متأسفانه نابینایان متوجه منظور برنامه نمی‌شوند درحالیکه رسانه باید برنامه آموزشی خود را به گونه‌ای بسازد که همه گروه‌های جامعه از آن استفاده کنند.
واردات گسترده واکسن به حفظ سلامت نابینایان کمک کرد
سهیل معینی فعال حقوق مدنی شهروندان دارای معلولیت، به «ایران» می‌گوید: شیوع بیماری کرونا همه اقشار جامعه را تحت تأثیر قرار داد و جامعه معلولین را نیز بیش از سایرین با چالش مواجه کرد. اما در این میان، نابینایان بیشتر در معرض آلودگی هستند به این معنا که چون نابیناها در تردد و انجام برخی خدمات عموماً از اطراف کمک می‌گیرند بیشتر در معرض تماس با ویروس و ابتلا به بیماری هستند به همین دلیل در اولویت واکسیناسیون قرار دارند.
او در مورد اقداماتی که برای رفع مشکل نابینایان در ایام کرونا انجام شده می‌گوید: در اردیبهشت و خرداد سال 99 طی نامه‌هایی به رئیس‌جمهوری وقت و وزیر تعاون دو درخواست را مطرح کردیم. نخست اینکه برای حفظ سلامتی افراد معلول به طور عام و از جمله نابینایان شرایطی را فراهم کنند که آنها کمتر از سیستم حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند و کمتر در معرض خطر آلودگی به ویروس کووید 19 قرار بگیرند. به این معنا که برای آنها یک بسته حمایت تردد تخصیص دهند به گونه‌ای که دولت طی عقد قراردادی با تاکسی‌های اینترنتی یارانه‌ای را برای تردد افراد معلول از جمله نابینا اختصاص دهد و شرکت‌ها هم در ازای این اقدام دولت برای افراد معلول تخفیفی را درنظر بگیرند و باقیمانده هزینه را فرد معلول بپردازد. با این شیوه استفاده از تاکسی‌های خصوصی برای افراد معلول کم هزینه می‌شد و آنها کمتر در معرض خطر ابتلا قرار می‌گرفتند. او ادامه می‌دهد: پیشنهاد دوم ما حمایت ویژه از اشتغال افراد معلول در ایام کرونا بود. از آنجایی که بسیاری از شرکت‌های خصوصی در معرض تعطیلی ناشی از مشکلات اقتصادی دوران اپیدمی کرونا قرار گرفتند و برخی از مشاغل نیز در حال از بین رفتن بودند اختصاص بسته حمایت از اشتغال افراد معلول و از جمله نابینا بسیار اهمیت داشت.
مدیرعامل انجمن باور با اشاره به اینکه آموزش تخصصی به نابینایان در حفظ سلامت آنها بسیار اهمیت دارد، تصریح می‌کند: اختصاص ستون در روزنامه ایران سپید به‌عنوان روزنامه مخصوص نابینایان راهکاری بود که خوشبختانه طرفداران بسیاری هم پیدا کرد. اهدای بسته‌های بهداشتی به خانواده‌های کمتر برخوردار از سوی انجمن‌ها و مراکز مردم نهاد در کنار کمک‌های دولتی که در سطح کشوری صورت گرفت یکی دیگر از اقداماتی بود که توسط مردم و دولت برای این قشر از جامعه انجام شد. معینی در ادامه به واکسیناسیون و اهمیت آن اشاره می‌کند و می‌گوید: در آذر 99 از وزیر بهداشت وقت خواستیم برخی از معلولین مانند افراد ضایعه نخاعی، فلج مغزی، افراد معلولی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند و آنهایی که علاوه بر نابینایی دچار معلولیت‌های چندگانه هستند در اولویت تزریق واکسن قرار گیرند که خوشبختانه امسال با واردات گسترده واکسن این مهم عملی شد.
او تأکید می‌کند: یکی دیگر از مشکلاتی نابینایان بحث دورکاری است. هرچند دورکاری آنها را از ابتلا به بیماری در امان نگه می‌دارد اما بسیاری از آنها در خانه نرم افرازها و تجهیزات لازم برای فعالیت را نداشتند و متأسفانه برخی از نهادها و سازمان‌ها هم این مشکلات را رفع نکردند. همان‌طور که مشکل نرم افزار شاد که به هیچ عنوان برای گوشی تلفن افراد نابینا قابل دسترس نیست رفع نشد و دانش‌آموزان و معلمان نابینا را با سختی‌ها و مشکلات بسیار مواجه کرد. این مشکلات برای برخی از استادان دانشگاه نیز پیش آمد و آنها برای استفاده از برخی برنامه‌ها که دانشگاه برای تدریس در نظر گرفته بود با مشکل مواجه شدند و متأسفانه بعضی از دانشگاه‌ها امکانات لازم را در اختیار این استادان قرار ندادند. این در حالی است که این موارد در کنوانسیون حقوق معلولان که کشور ما هم به آن پیوسته آمده است. در کنوانسیون که مجلس و دولت آن را تصویب کرده‌اند به صراحت آمده که اگر برای برابر‌سازی فرصت‌ها و امکانات برای افراد معلول وسایل و امکاناتی لازم است و این امکانات در اختیار آنها قرار نگیرد، تبعیض صورت گرفته است. محرومیت از مراکز فرهنگی و ارتباط با همنوعان و همچنین محرومیت از مراکز تفریحی و ورزشی از دیگر مشکلات این گروه است که امید است با واکسیناسیون این مشکلات هم رفع شود.

هدی هاشمی
خبرنگار
«تنهایی» ازجمله تبعات بیماری کرونا برای 24 میلیون کودک ایرانی بود ؛ عارضه ای که کودکان را طی 20 ماه سخت کرونایی با مشکلاتی مواجه کرد. این مسأله چالش‌برانگیز در هفته کودک نیز مورد توجه فعالان حوزه کودک و خانواده‌ها قرار گرفت. اگرچه بیماری کرونا کل زندگی کودکان را زیرورو کرد و این تغییر زندگی هم بزرگ و کوچک نشناخته اما آن‌طور که کارشناسان حوزه کودک می‌گویند، کودکان به خاطر آسیب‌پذیری شرایط تلخ‌تری را پشت‌سر گذاشته‌اند. در کنار تنهایی، نگرانی، اضطراب و بی‌حوصلگی پیامدهای دیگر روزهای کرونایی برای کودکان بوده است؛ کودکانی که به دلیل اشتغال پدر و مادر مجبورند ساعت‌ها در خانه بمانند و شرایط سخت تنهایی را تحمل کنند. انزوایی که در نتیجه تعطیلی مهدهای کودک و مدارس به آنها تحمیل شده و شرایط زندگی را برای آنها سخت‌تر کرده است. کودکان یک سال و نیم است که رنگ مدرسه و بازی با همسن و سالان خود را ندیده‌اند. موضوعی که مادر فاطمه 7 ساله برایمان توضیح می‌دهد: «حدود دو سالی است که دخترم در خانه است. بیماری کرونا که آمد مهدها تعطیل شد. قبل کرونا مهدکودک می‌رفت و حدود دو یا سه ساعت با همسن و سالانش بازی می‌کرد. خیلی مهدکودک را دوست داشت. خیلی هم برای ارتباطات اجتماعی‌اش خوب بود اما حالا حدود یک سال و نیم است که در خانه مانده. پیش دبستانی هم نرفت. در این مدت، نه مسافرتی رفتیم و نه رفت و آمدی با خانواده پدری و مادریش داشتیم. وقتی رفتارش را می‌بینم به این نتیجه می‌رسم خیلی گوشه‌گیر شده است. حتی حوصله درس خواندن هم ندارد. امسال کلاس اول است. فقط یک روز در هفته یک ساعت به مدرسه می‌رود. وقتی در مدرسه حاضر می‌شود خیلی غریبی می‌کند. قبل کرونا خودش دوست داشت به مهدکودک برود اما حالا نه. البته این فقط وضعیت دختر من نیست. تقریباً هر 10 دانش‌آموزی که در کلاس حاضرند با هم زیاد حرف نمی‌زنند. معلمش خیلی سعی می‌کند این حس بی‌حوصلگی را از بین ببرد اما یک ساعت می‌رود و بعدش هم یک هفته در خانه است. بچه‌ها در این سن نیاز دارند که هر روز با همسالانشان در ارتباط باشند.»
این شرح حال این روزهای خیلی از کودکان است که تنها به یک دلیل آن هم کرونا با هزاران مشکل در خانه روبه‌رو شدند. این مشکلات برای کودکانی که مادران شاغل داشتند دوچندان است. از یک‌سو والدین نگران حال فرزندانشان در خانه هستند و دغدغه‌ها تنها ماندن بچه‌ها را در خانه دارند و نمی‌دانند که اگر فرزندشان تنها در خانه بماند چه کار می‌کند؟ و در سوی دیگر این کودکان هستند که در خانه ماندن برایشان به یک مشکل بزرگ تبدیل شده است. فرشید یزدانی فعال کودک درباره شرایط روحی و روانی کودکان می‌گوید: «استرس بین کودکان بیشتر شده است و حالا ما با کودکان افسرده، زودرنج و پرخاشگر روبه‌رو هستیم. کودکان به خاطر قرنطینه و شرایط آن غمگین شدند. دوری از مدرسه و دوستان، افزایش وزن به دلیل کم‌تحرکی و افزایش مشکلات تمرکز موجب بیقراری کودکان شده است. همین موضوعات موجب شده است که حالا کودکان به لحاظ روحی و روانی درگیر مشکلات بسیاری شده‌اند. تحقیقات ما نشان می‌دهد هیچ نهادی فکری به حال این مشکلات روحی و روانی کودکان ندارد. بی‌توجهی به مشکلات کودکان موجب می‌شود که خانواده‌ها با یک بحران عظیم روبه‌رو شوند. بر اساس اطلاعات پراکنده‌ای که به دست انجمن حمایت از حقوق کودک رسیده است، کودکان شاهد خشونت‌های والدین بودند و در این دوران برخی کودکان به خودشان آسیب زدند. اگر این مشکلات حل و بررسی نشود آسیب‌هایش برای کودکان و خانواده ماندگار می‌شود.»
او توصیه‌ای به مسئولان آموزش و پرورش دارد و می‌گوید: «از مسئولان آموزشی می‌خواهیم که در این باره به خانواده‌ها آگاهی دهند. خانواده‌ها باید بدانند که وقتی کودکان افسرده، پرخاشگر یا گوشه‌گیر هستند چه واکنشی با آنها داشته باشند. باید یک پروتکل سلامت بهداشت و روان نوشته شود. البته در آستانه حضوری شدن مدارس هستیم و معلمان هم با دو گروه دانش‌آموز روبه‌رو شده‌اند؛ یک گروه دانش‌آموزان پرخاشگر و دسته دوم هم دانش‌آموزان منفعل هستند. معلمان باید بدانند که با این دانش‌آموزان چگونه برخورد کنند.
کرونا عامل تبعیض
برخی فعالان حقوق کودک هم به تبعیض در دوران کرونا اشاره می‌کنند؛ تبعیض، بین کودکان در خانواده‌های کم درآمد نسبت به خانواده‌های مرفه. طوری که کودکان خانواده‌های کم‌درآمد و فقیر، به دلیل کمبود امکانات ناشی از نبود یا کمبود منابع مالی، آسیب بیشتری نسبت به کودکان در خانواده‌های مرفه دیده‌اند. مونیکا نادی فعال حوزه کودک به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «همان‌طور که سلامت و روان بزرگسالان در دوران کرونا تحت تأثیر قرار گرفته است، کودکان هم درگیر مشکلات بسیاری شده‌اند. بچه‌ها از آن حقوق اساسی که داشتند محروم شدند. آنها در این روزها حق بهره‌مندی از یک زندگی شاد اجتماعی را نداشتند. حق حضور آنها در جامعه و ارتباط شان با دیگران از آنها سلب شد. آنها حق بهره‌مندی از امکانات آموزشی و رشد و پرورش در مدرسه را ندارند. بچه‌ها مجبور شدند بیشتر در خانه بمانند و از حق تفریح‌شان در دوران کرونا محروم شدند. آنها به شیوه متفاوتی زندگی را تجربه کردند، این مسائل و مشکلات برای بچه‌هایی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند بیشتر است. چون کرونا نه تنها روی سلامت روانی افراد تأثیر گذاشته است، بلکه روی وضعیت اقتصادی و اجتماعی و شغلی خانواده‌ها هم تأثیر گذاشته است و طبیعتاً ما این روزها با کاهش درآمدها و کاهش سطح رفاه اجتماعی خانواده‌ها روبه‌رو شدیم که اولین تبعاتش به کودکان برمی‌گردد.» او به محرومیت از تحصیل برخی کودکان اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از مسائل اساسی این است که کرونا حق تحصیل را از برخی کودکان گرفت. بچه‌ها به خاطر نداشتن گوشی و تبلت نتوانستند از آموزش بهره‌مند شوند. برخی کودکان از امکانات آموزشی محروم هستند و تا قبل از این با معلمی روبه‌رو بودند که سواد داشت و حالا بچه‌ها در خانواده‌هایی هستند که از نظر سطح سواد پایین هستند و نمی توانند به آنها کمک کنند. بچه‌ها از نظر آموزش هم وابسته به خانواده شدند.»
مواجه با روحیات خاص کودکان
با اینکه سازوکار دورکاری در اکثر مشاغل برچیده شده است اما آمار سازمان تعلیم و تربیت هم نشان می‌دهد که هنوز خانواده‌ها نتوانسته اند به مهدهای کودک اعتماد کنند. علیرضا حاجیان‌زاده رئیس سازمان تعلیم و تربیت هم به این مشکلات اشاره می‌کند و می‌گوید: «تحقیق علمی روی سلامت روحی کودکان انجام نشده است، اما برآورد ما از صحبت‌های خانواده‌ها و روان شناسان این است که قرنطینه شرایط روحی و روانی کودکان را به‌هم زده است. روابط اجتماعی کودکان کم شده است و ما با کودکان جدید با روحیات خاص در مدارس روبه‌رو هستیم. در این مدت هم البته آمار پیش دبستانی و مهدکودک‌های ما پایین آمده و هنوز تعداد کودکان در مهد و پیش‌دبستانی به حد استاندارد نرسیده است. این موضوع قابل بررسی است و خانواده‌ها البته ترس و نگرانی دارند اما آنها هم باید بدانند که روابط اجتماعی کودکان بسیار کاهش پیدا کرده و همین موضوع موجب مشکلات روحی و روانی کودکان شده است.»
اوبا اشاره به تعداد کودکان می‌گوید: تعداد کودکان زیر 7 سال حدود 8 میلیون نفر است. حدود یک میلیون و 500 تا دو میلیون کودک در مهدها و مراکز پیش دبستانی هستند. بر‌اساس آمار ما، حدود 6 میلیون کودک در خانه هستند. ما شرایط سلامت کودکان در مهدکودک‌ها و پیش دبستانی را فراهم کردیم. تحقیقات نشان داده کودکانی که دوره پیش‌دبستانی را گذرانده‌اند در دوران مدرسه موفقیت بیشتری داشته‌اند. همچنین درهای مهدها در مناطق نارنجی باز است و این خانواده‌ها هستند که باید به مهدها اعتماد کنند. هنوز درباره واکسن کودکان ستاد تصمیم‌گیری نکرده است. دانش‌آموزان 12 تا 18 سال می‌توانند واکسن دریافت کنند و هر تصمیمی که ستاد بگیرد، ما به خانواده‌ها اعلام می‌کنیم.